Badanie okulistyczne dzieci

Jak rozwija się wzrok u dziecka?

– Około 6 tygodnia życia dziecko nabywa zdolność skupia­nia wzroku. Około 8-9 tygodnia wykazuje zdolność wodze­nia wzrokiem za poruszającym się przedmiotem. W 3-4 miesiącu życia dziecko wyciąga rączki w kierunku przed­miotów, które mu podajemy, a w 7-8 miesiącu dziecko ob­serwuje drobne przedmioty w najbliższym otoczeniu. W 12 miesiącu życia, patrząc przez okno, potrafi ono rozpoznać znajomą postać, wskazać jadący samochód.

W jakim wieku najlepiej przeprowadzić u dziecka badanie okulistyczne?

– Dolnej granicy wiekowej badania nie ma. Jeżeli istnie­ją niepokojące objawy, dziecko powinno być przebadane niezwłocznie po ich zaobserwowaniu. Jeżeli dziecko rozwi­ja się normalnie, powinno być przebadane przez okulistę w pierwszym roku życia. Jeżeli u rodziców lub rodzeństwa dziecka występują poważne choroby oczu, lub dziecko jest wcześniakiem, badanie okulistyczne powinno być wykonane wcześniej.

Jakie objawy u dziecka powinny zaniepokoić rodzica?

– U noworodka poważnie zaniepokoić nas powinien brak reakcji na źrenicy na światło, brak czerwonego odblasku z dna oka na fotografiach robionych z lampą błyskową, różnica w wielkości gałek ocznych, wyglądzie oczu i powiek, a także oczopląs (ciągłe mimowolne ruchy gałek ocznych), nadmierne łzawienie, ropienie lub zaczerwienienie oka oraz często zamknięte oczy. U niemowląt powyżej 8 tygodnia życia rzeczą, która budzi nasz niepokój, jest brak skupiania wzroku na przedmiotach oraz brak kontaktu wzrokowego z rodzicem. Jak już dziecko rozpocznie chodzenie, obja­wami upośledzenia widzenia jest potykanie się, uderzanie w futrynę drzwi. U dzieci w wieku przedszkolnym i wcze­snoszkolnym powinny nas zaniepokoić trudności w roz­różnianiu kształtów oraz kolorów, zbytnie przybliżanie się przy oglądaniu telewizji, trzymanie książki tuż przy oczach albo zbytnie jej oddalanie. Powodem do zaniepokojenia są też trudności z grą w piłkę czy wchodzeniem po schodach. Do innych niepokojących objawów u dzieci należy czę­ste pocieranie oczu, mrużenie i szerokie otwieranie oczu, długotrwałe wpatrywanie się w obraz, przekręcanie głowy podczas oglądania telewizji, bóle głowy, bóle oczu, częste stany zapalne oczu, no i oczywiście zez. Wielokrotnie wyżej wymienione objawy wymagają również konsultacji neurolo­ga dziecięcego.

Jak przygotować dziecko do pierwszej wizyty okulistycz­nej?

– Badanie u okulisty różni się od wizyty u innych specjali­stów. Przed spotkaniem warto dziecku wyjaśnić, iż wizyta będzie pewnego rodzaju zabawą, dziecku będą pokazywane obrazki, które będzie musiało rozpoznawać w specjalnych okularach. Badanie przy użyciu aparatów przypominać będzie robienie zdjęć, a podanie kropli, podobne będzie do padającego deszczu, którego kropelka również może wpaść do oka. Całe badanie będzie bezbolesne i dziecko nie ma się czego obawiać.

Jak wygląda wizyta małego dziecka u okulisty?

– Wizyta rozpoczyna się już w momencie wejścia dziecka do gabinetu. Najpierw okulista zbiera wywiad z rodzica­mi, uważnie analizując objawy zgłaszane przez rodziców oraz przez dziecko. Badanie rozpoczyna się od kontroli ustawienia i ruchomości gałek ocznych. Następnie ocenie podlega ostrość wzroku przy wykorzystaniu specjalnych optotypów obrazkowych u młodszych dzieci lub literowych u dzieci starszych. Po ocenie ostrości wzroku czas na bada­nia z wykorzystaniem przyrządów. Pomagają one określić ewentualną wadę wzroku oraz ocenić prawidłowość budowy i funkcjonowania gałki ocznej. Badanie powinno być prze­prowadzone po kroplach podanych do oka, których zada­niem jest porażenie akomodacji oraz rozszerzenie źrenic.

Jak w takim razie dbać o wzrok dziecka?

– W początkowym okresie życia dziecka rozwijamy układ wzrokowy, czytając dziecku książeczki, rysując z dzieckiem, oglądając i omawiając różne otaczające nas przedmioty. U dzieci szkolnych wprowadzamy odpowiednią higienę pracy wzrokowej. Przy czytaniu co 30- 40 minut stosujemy kilkuminutowe przerwy, w czasie których dziecko patrzy w dal np. przez okno lub idzie na spacer. Ograniczamy pracę przy komputerze, korzystanie z telefonu oraz tabletu. Czytanie powinno odbywać się przy odpowiednim oświe­tleniu, najlepiej w pozycji siedzącej. Wolny czas dziecko powinno spędzać na świeżym powietrzu przy grach i zaba­wach ruchowych.

 

Dr n. med. Tomasz Kazało
Lek. kier. Oddziałem Okulistycznym WSzZ w Lesznie